รีวิวพาเที่ยวจังหวัดโอคะยะมะในฤดูหนาวตอนนี้ จะพาไปเที่ยว เมืองมานิวะ (Maniwa) ตั้งอยู่ทางตอนเหนือของจังหวัด โดยที่เมืองนี้ มีตลาดปลาโฮคุโบ เมืองเก่าคัตสึยะมะ และ งานเทศกาลหิมะที่ไม่ควรพลาดมาชม
การเดินทาง: จากสถานี Okayama โดยสารรถไฟ JR สาย Tsuyama ลงที่สถานี Tsuyama จากนั้นเปลี่ยนเป็นรถไฟ JR สาย Kishin ลงสถานี Chugoku-Katsuyama รวมใช้เวลา 2 ชั่วโมงครึ่ง
“ประเพณีที่สืบทอดมาจากขุนเขา หนึ่งวันของตลาดปลาหางเหลืองตัวโต”
เช้าของวันอาทิตย์ในสัปดาห์แรกของเดือนกุมภาพันธ์ ที่โอคะยะมะจะมีประเพณีหาชมได้ยากงานหนึ่ง คืองานเทศกาลตลาดปลาหางเหลือง ซึ่งจัดขึ้นที่ตลาดปลาโฮคุโบบุริ (Hokubo-buri Ichi) ของเมืองมานิวะ ประเพณีพื้นบ้านที่สืบทอดมานานหลายร้อยปี
“ว่ากันว่าหากได้ต้องสายลมของตลาดปลาหางเหลืองแห่งนี้ จะได้รับความโชคดี แม้แต่หวัดก็ไม่อาจกล้ำกราย”
ใครจะไปคิดว่าในวันที่อากาศหนาวจัดของตลาดเล็กๆ จะมีงานเทศกาลแล่ปลาหางเหลือง ปลาตัวโตซึ่งเป็นสมบัติล้ำค่าของแหล่งลำธารอันอุดมสมบูรณ์ในหุบเขา เป็นวันพิเศษที่จัดขึ้นเพียงวันเดียวเท่านั้น
ตามตำนานที่เล่าขานสืบต่อกันมา แต่เดิม ปลาหางเหลือง (ภาษาญี่ปุ่น เรียกว่าปลาบุริ) นับเป็นปลาที่มีความหมายล้ำค่าสำหรับชาวบ้านชาวเมือง เพราะท่ามกลางหุบเขาที่สลับทับซ้อนกันนั้น การหาปลามิใช่เรื่องที่ทำกันได้โดยง่าย จะล่ามาแล่มากินกันได้นั้นก็ต้องรอถึงงานเทศกาลสำคัญอย่างงานปีใหม่ หรืองานเทศกาลประจำฤดู
โดยเฉพาะปลาหางเหลืองนั้น จะนำให้ยลโฉมกันได้ก็ต้องรอวันขึ้นปีใหม่แต่เพียงเท่านั้น จนกระทั่งปี 1744 เจ้าแห่งขุนเขาผู้มีนามว่า อิชิคาวะโทโนะโมโนะคามิ ฟุซาโยชิ เกิดการย้ายถิ่นหุบเขา จึงเป็นที่มาของการอนุญาตให้นำปลาหางเหลืองมาให้ชาวบ้านสามารถแล่กินในงานเทศกาลปีใหม่ได้ และเป็นประเพณีสืบทอดต่อมายังตลาดปลาโฮะคุโบแห่งนี้
จากวันปีใหม่ แปรเปลี่ยนมาเป็นการจัดงานเทศกาลปลาหางเหลืองในฤดูหนาวเพียงหนึ่งวัน คือในวันอาทิตย์แรกของเดือนกุมภาพันธ์ เพื่อให้ชาวบ้านได้รวมตัวกัน และทำปลาหางเหลืองเป็นอาหารเพื่อดำรงคุณค่าของการมีชีวิต
แน่นอนว่าการขอปลาหางเหลืองมาวางขายในตลาดนั้น ย่อมต้องขออนุญาตจากเทพแห่งขุนเขาเสียก่อน จึงต้องมีการทำพิธีเพื่อเปิดวันแห่งตลาดวันนี้ เมื่อได้รับการถ่ายทอดคำอนุญาตแล้ว ชาวบ้านต่างรื่นเริงด้วยความยินดี ที่จะได้แล่ปลาหางเหลืองเพื่อทำอาหารกินเป็นบุญแก่ชีวิต
ท่ามกลางความหนาวที่ทอดผ่านเมืองในหุบเขา ยังมีประเพณีเก่าแก่ที่ยังสืบทอดกันมา ประเพณีที่ทำให้มนุษย์ได้รู้จักคุณค่าของสิ่งมีชีวิตอื่นอย่างปลาหางเหลือง แม้จะแฝงไปด้วยความเชื่อที่อาจดูโบราณ แต่เพราะการให้ความสำคัญกับสิ่งเล็กๆ เช่นนี้ ทำให้รสชาติของปลาหางเหลืองนั้น นอกจากจะอร่อยด้วยความสดแล้ว ยังแฝงไปด้วยความอบอุ่นของปรัชญา ที่นำมาซึ่งรอยยิ้มของชาวโอคะยะมะ ให้มีสุขภาพแข็งแรงแม้ในวันที่อากาศหนาวจะยังหนาวจัดต่อไปแบบนี้
“เบ็นการะ ทำผ้ามัดย้อมแบบญี่ปุ่น”
ต่อกันด้วยการนั่งรถเข้ามาใน เมืองคัตสึยะมะ (Katsuyama) เมืองอีกแห่งของเขตมานิวะ จังหวัดโอคะยะมะ เพื่อเข้าสู่เมืองแห่งโนเร็น ที่ตึกอาคารบ้านช่อง เต็มไปด้วยผ้ามู่ลี่หน้าร้านลวดลายต่างๆ ออกแบบโดยร้านฮิโนะกิ (Hinoki) ร้านที่มีชื่อเสียงในการย้อมผ้ามือหนึ่งแห่งหนึ่งของญี่ปุ่น
การเดินทาง: จากสถานีรถไฟ JR Chugoku-Katsuyama เดินประมาณ 5 นาที
จุดหมายของเราคือการหัดทำผ้ามัดย้อมครั้งแรกในชีวิต โดยในร้านจะมี workshop ให้ลองทำ โดยมี 3 แบบให้เลือก คือผ้าเช็ดหน้า ผ้าเช็ดตัวขนาดเล็กๆ และผ้าพันคอ โดยมี คุณโยโกะ เจ้าของร้าน จะเป็นผู้สอน และคอยติดตามผลงานอย่างใกล้ชิด
วิธีการทำผ้ามัดย้อมนั้น อันดับแรกก็คือการเลือกผ้าพื้นที่จะย้อมสี แล้วก็เริ่มออกแบบลาย โดยคิดว่าจะทำลายเป็นวงกลม เป็นเส้น เป็นลายอิสระ ก็ตามแต่ใจเราจะออกแบบ ซึ่งการทำลายนั้นก็จะใช้อุปกรณ์ต่างๆ ในการช่วย อย่างเช่น ยางรัด เชือก ลูกแก้ว หรือตะเกียบ
เมื่อออกแบบลวดลาย และวางตามจุดต่างๆ ของผ้าเสร็จ ก็จะลงมือย้อมผ้ากัน ด้วยสีต่างๆ ที่เตรียมไว้ โดยจะมีเคล็ดลับตรงที่การค่อยๆ ขยำผ้าให้สีติดทนนั่นเอง ย้อมออกมาเสร็จก็จะนำผ้ามารีดทับอีกครั้ง แล้วทุกอย่างก็จะปรากฏบนผ้าตามสีและลวดลายที่เราออกแบบไว้ ใช้เวลาเพียงไม่นานก็ได้ผ้าพันคอที่ออกแบบและมัดย้อมสีด้วยตัวเองกลับบ้านตามสไตล์ญี่ปุ่นมาหนึ่งผืน ไม่ยากเลย ถือเป็นกิจกรรมสนุกๆ ที่ได้สัมผัสศิลปะอย่างหนึ่งของญี่ปุ่น
“เทศกาลหิมะแห่งรัก ยูคิโค่ย ณ ฮิรุเซ็น”
มาถึงตอนบ่าย งานเทศกาลอีกแห่งที่จัดขึ้นในเมืองมานิวะคือ งานเทศกาลหิมะแห่งรัก (Hiruzen Yukikoi Matsuri ひるぜん雪恋まつり) โดยจะจัดขึ้นในสัปดาห์แรกของเดือนกุมภาพันธ์ ในวันเสาร์และอาทิตย์ เป็นเวลา 2 วัน เรียกได้ว่าหากใครที่อยากสัมผัสความโรแมนติกของเดือนแห่งความรักก่อนวันวาเลนไทน์แล้วละก็ มาที่นี่แล้วจะไม่ผิดหวัง
งานเทศกาลจัดขึ้นที่ ลานฮิรุเซ็น (Hiruzen) ซึ่งการเดินทางสามารถนั่งรถบัสจากสถานี Chugoku-Katsuyama มาจนสุดสายก็จะลงที่ศูนย์ทำการของฮิรุเซ็นได้โดยตรง เมื่อมาถึงก็จะพบลานอันกว้างใหญ่ของเนินเขาฮิรุเซ็น ที่ปกคลุมไปด้วยหิมะให้ชวนลงไปนอนเล่น
และเดินมาไม่ไกลก็จะพบกับทางเข้าของงาน เปิดทางเข้าด้วยป้ายที่ทำขึ้นด้วยหิมะ สลักคำว่า Yuki Koi (ยูคิ โค่ย) ที่หมายถึง หิมะแห่งรัก
จุดเด่นของงาน คือการสร้างคามาคุระ หรือการสร้างบ้านเอสกิโมขึ้นมาเป็นหลังๆ ที่ผู้ใหญ่อย่างเราสามารถเข้าไปนั่งเล่นนอนเล่นอยู่ข้างในได้สบาย ข้างในของบ้านเอสกิโมหลังน้อยๆ ก็มีเครื่องไม้เครื่องมือแอบซ่อนอยู่
บางหลังของบ้านคามาคุระ มีทางเข้าเป็นรูปหัวใจ ทำให้เราได้พบสองแม่ลูกกำลังมอบความรักให้แก่กันอยู่ เล่นอาศัยอยู่ข้างในราวกับชาวเอสกิโม
ธงสัญลักษณ์ของงานเทศกาลที่ปักตั้งเรียงรายเป็นสีฟ้ากับสีชมพู ช่างหวานละมุนรับเทศกาลแห่งความรักในหน้าหนาวเสียจริง และข้างๆ เหล่าธงเทศกาลนั้น คือสถานที่ตั้งของโคมไฟคามาคุระดวงเล็กๆ เป็นร้อยดวง ที่สร้างขึ้นเพื่องานเทศกาลโดยเฉพาะ และจะทำขึ้นใหม่ในแต่ละวัน พอตกเย็น เจ้าหน้าที่ก็จะเริ่มก่อไฟให้คามาคุระทีละหลัง ทีละหลัง เพื่อประดับไฟในตอนกลางคืน
ฟ้าค่อยๆ มืดลง เหล่าคามาคุระทั้งหลังเล็กและหลังใหญ่ ต่างประดับไปด้วยแสงไฟสีส้ม เชื่อมความอบอุ่นสู่หิมะ
เดินชมงานกันจนเพลินแล้ว ก็สามารถเข้าไปพักในตัวอาคารรับรองของงานได้ มีทั้งห้องอาหารและเครื่องดื่มอุ่นๆ
ประดับประดาไปด้วยบรรยากาศของงานเทศกาล ผู้คนที่เข้ามาเยี่ยมชมมีทั้งเป็นกลุ่ม เป็นครอบครัว และแน่นอนว่า มากันเป็นคู่
เมื่อล่วงเวลาเข้าสู่ราตรีกาล แสงไฟที่ประดับคามาคุระหลังต่างๆ ก็สะท้อนความอบอุ่นให้กับหิมะ ราวกับจะทลายน้ำแข็งที่ก่อตัวขึ้นมานั้น ให้ละลายกลายเป็นความรัก อบอวลไปสู่เทศกาลหิมะ พาให้ผู้คนมาเติมเต็มหัวใจ กับเทศกาลที่เรียบง่าย แต่โรแมนติกแห่งนี้
